Đầu tư nhiều hơn vào nơi cư trú
Trong thập niên vừa qua, Việt Nam đã vươn lên từ những năm tháng nghèo đói
và chiến tranh. Nghèo đói, dựa vào chi tiêu đầu người*1, giảm từ 60% xuống
còn 37% những năm 1993 – 1998. Những nghiên cứu gần đây đã xác định điều này
mặc dù mức độ nghèo đói ở nông thôn vẫn còn ở mức cao hơn mức trung bình của
quốc gia là 44% năm 1998 (so với 66% năm 1993). Đến năm 1999, Việt Nam được
xếp vào nước thứ 110 trong số 175 quốc gia – theo phụ lục phát triển con người
của UNDP*2, tình trạng này được cải thiện đều đặn trong hơn 8 năm qua và vẫn
tiếp tục được cải thiện.
Trong điều kiện chung, sự cải thiện và phát triển này có thể do sự cải tổ kinh tế (đổi mới) của chính phủ Việt Nam năm 1986 - điều này đã hướng Vịêt Nam đến với nền kinh tế thị tường và góp phần vào sự phát triển thu nhập gia đình. Nhiều gia đình đã có thể sở hữu được một số tiện nghi như xe đạp. Thập niên vừa qua là thập niên khởi đầu cho cá nhân và đơn vị có thể chính thức vay mượn phục vụ cho các hoạt động nâng cao thu nhập. Điều này có được là do nhu cầu lớn về giáo dục và dịch vụ.
Mặc dù có tiến triển, một tỷ lệ lớn các gia đình vẫn có mức sống dưới mức nghèo đói*3 (39% ở vùng duyên hải Nam Trung Bộ Việt Nam và 51% ở Bắc Trung Bộ Việt Nam), và một tỷ lệ lớn các gia đình vẫn còn sống một cuộc sống rất bấp bênh, chỉ trên mức nghèo đói. Những gia đình này được gọi là ‘nghèo tạm thời*4’, sử dụng nhiều sinh kế để kiếm thêm thu nhập. Trong điều kiện này, giảm thiểu tính yếu kém*5 chính là điểm mấu chốt để giảm nghèo: trở lại đói, đau ốm và nợ nần đối với gia đình chiếm rủi ro rất ít.
Đối với hầu hết mọi gia đình, ngôi nhà là một trong những tài sản lớn nhất mà họ tạo được. Một ngôi nhà tươm tất và có khả năng chịu được bão cung cấp sự an toàn, sức khoẻ và tài sản cho gia đình, bao gồm cả những hoạt động kinh tế.
Để có được một ngôi nhà tươm tất và có khả năng chịu bão thì luôn luôn đòi hỏi phải cố gắng nhiều cũng như phải dành dụm. Những gia đình miền Trung Việt Nam được phỏng vấn *6 đã mô tả những năm tháng cố gắng và đầu tư để có được một ngôi nhà tươm tất; sự đầu tư này thường bị bão phá huỷ bởi vì vật liệu cũng như cấu trúc ngôi nhà thường không được sử dụng theo cách đảm bảo an toàn cho ngôi nhà. Nhiều gia đình cho biết nhà của họ đã bị bão phá huỷ nhiều lần.
*1. Vũ Tuấn Anh, "Khảo sát mức sống ở Việt Nam 1997-98
– phân tích", Hà Nội 1999/VN Tổng Cục Thống kê Việt Nam.
*2. Báo cáo phát triển con người của UNDP năm 1999.
*3. Gia đình không thể đáp ứng được nhu cầu thiết yếu của cuộc sống. Khảo
sát mức sống ở Việt Nam 1997 – 1998, Hà Nội 1999, Tổng cục Thống kê Việt Nam.
*4. Những gia đình có mức thu nhập dao động trên dưới mức tối thiểu có thể
chấp nhận được trong giai đoạn thiên tai và khủng hoảng kinh tế (Vũ Tuấn Anh,
Tổng cục Thống kê Việt Nam 1999).
*5. Báo cáo của Ngân hàng Thế giới: "Việt Nam: cuộc chiến chống nghèo
đói", tháng 11, 1999.
*6. Lâm Ngọc Mai, "Études de cas des familles bénéficiaires du projet"
DW & ENDA, Huế, tháng 7, 2001.
